o nervioso

Falaba o Nervioso de Camporrapado das súas aventuras de cando era novo. Falaba e falaba, e Pepe e máis eu escoitabamos mentres tomabamos o café de rigor [se queres un café curioso, ven ao Nervioso].

Mirade, xa sabedes que tamén vos fun taxista. Cantas levo pasado co dichoso taxi! Tamén é verdade que me ten certado vivir anécdotas ben paveras… Desde logo que si.

Lembro que unha vez, hai disto moitos anos, viñeron uns vellos de por aquí para que os levara de chicas, a unha casa desas que xa sabedes vós… E eu leveinos, claro. Eran tan vellos e estaban tan escarallados que a algún tiven que lle axudar a subir as escaleiras do piso ao que ían. Alí quedaron, contentos coma rulas, e máis contentos estaban cando os fun recoller. Subiron ao taxi e un deles deume as grazas por levalos e traelos con estas palabras:

-Meu fillo, que deus che dea moita sorte, ho, para que cando sexas vello coma min atopes unha boa alma que faga contigo o que hoxe fixeches con nós.

os ricos non deberían morrer nunca

Teraste fixado en que os medios de comunicación senten verdadeira devoción polas persoas que acadan os cen anos de vida: foto soprando as velas, foto con netos e tataranetos darredor, entrevista na que a velliña desvela que o segredo da súa lonxevidade reside no traballo, ou no consumo de carne de porco, ou na maxia do viño da casa…

Pois ben, aquí non queremos ser menos, de maneira que hoxe traemos unha microhistoria na que aparece un dos poucos homes de Oza que chegaron a ser centenarios. Completan o reparto a súa muller e máis unha irmá dela. As irmás eran de casa rica, e por ricas se tiñan, mentres que o home fora sempre pobre. Pobre, si, e tamén moi metódico no traballo e nas comidas, segundo me contou varias veces meu pai, que falaba bastante con el na saída da misa ou cando tiña que ir tornar a auga ata a Hermida.

Parece ser que estaban un día as irmás falando entre elas. Parolaron, parolaron e tanto parolaron que a conversa as acabou levando a zonas de penumbra. Foi daquela cando a muller do noso centenario lle dixo á irmá as palabras que levo gravadas desde que as escoitei por primeira vez:

Ai, chechiña, así e todo que triste che é morrer e ter que deixar aquí tanta riqueza como temos! Ao meu home, en cambio, como é pobre non che lle importa nadiña morrer!

mitin

Oído por aí…

O outro día fun con meu pai ao mitin do alcalde. Xa sei que dirás que é un rollo, pero el quería ir e acompañeino. Inda menos mal que tamén foi unha amiga, que así estiven de palique con ela e paseino ben.

O alcalde é moi feito, todo hai que dicilo. Agora caeulle algo o pelo e apatronou un chisco, pero aínda está para un favor, eh. E mira ti o que son as cousas, porque era un simple mecánico e agora ten un casarión que lle arrandea, con piscina climatizada e todo! Tamén é normal que mire un pouco por el, non che parece?

O mellor del é que te trata do mesmo xeito sexas rico ou sexas pobre. Sempre vai visitar a todos os enfermos ao hospital e asiste aos enterros dos veciños. Se non pode ir ao enterro, vai ao tanatorio ou manda a muller, que non é nada guapa. Nada que ver con el, que inda está bastante potente…

Moito rimos no mitin. Mentres botaban os discursos, eu díxenlle á miña amiga: Este está ben bo para unha noite de xeada. Entón foi ela e contestoume que tamén lle valía para un día de calor. Ti es peor ca min, díxenlle. Riamos tanto que meu pai non paraba de mirar para nós as dúas. Imaxina que diría se chega a saber de que estabamos falando…

O alcalde non ten só o meu voto, ten o de todos os da casa. O tipo vale, xa cho dixen, e sabe tratar a todos por igual, non coma outros, que parece que naceron sentíndose superiores ao resto. E dígoche outra cousa: se lle pides algo, el busca a maneira de cho facer. Gaña outra vez, ho. Seguro.

lobishome

Non serei lobishome. Non serei vítima de lobishomes. Non serei un poli que persigue lobishomes. Non estarei na película: chego tarde ao casting.

E non tería estado mal ter ido á Casa da Cultura de Silleda ese 15 de xaneiro para saber que xente ía á selección, para indagar sobre as súas expectativas ou para curiosear de que xeito se mirarían entre eles…

Onte pola noite, mentres descargaba do móbil esta foto, lembraba que ese 15 de xaneiro fun por primeira vez á Cidade da Cultura, e foi co reclamo [ou co gallo, como di o admirado Luis Rrrrriallll] de asistir á primeira entrega do ciclo Ceo das Letras: conferencia de María do Cebreiro, dramatización de textos de Rosalía a cargo da compañía Casa Hamlet, con Manuel Lourenzo e Santiago Fernández, e viño con algo de picoteo antes de ir para a casiña coma un pepe.

O mellor? Os viños, faltaría máis… Púxenme nunha mesa coa miña copa e desde alí seguín o espectáculo: o conselleiro Varela, moi cool coa súa vestimenta cun puntiño casual, repartía, tamén copa en man, apertas e saúdos a velocidade de vértigo. Víase cómodo, aínda sabendo que naqueles poucos metros cadrados que compartiamos se concentraba un número non pequeno de persoas que pediran publica e reiteradamente a súa dimisión. Non parece, desde logo, un home tímido; máis ben encaixa no perfil dunha ex directora xeral de Educación que dicía de si mesma que era unha kamikaze comunicativa. Outro dos presentes, un intelectual chairego que si semella ser dos realmente tímidos, buscaba un viño e non se atrevía a pedilo. Nunha das mesas había un par de copas que tiñan toda a pinta de non ser de ninguén; mirou para elas, achegouse e case colleu unha, pero algo lle debeu pasar pola cabeza no momento decisivo que o levou a renunciar e a agardar a que algún dos camareiros fixese un voo rasante.

Antes de marchar funme despedir dun coñecido. Contoume que hai dúas situacións nas que ao conselleiro lle encanta que o pillen: tocando o piano e falando en alemán. Grande este Varela!

O sábado 29 volvo. Ese día a cousa xira arredor de Manuel Antonio, un auténtico miura.

os precursores

Corría o ano 2001 e eu acababa de instalar a ADSL. Apenas pasara un mes diso cando me chegou ao correo un vídeo que me deixou apampado. Era un traballo do grupo de teatro Berrobambán que se titulaba Eu coma Bugui, e disque foi o primeiro vídeo galego en descargarse de internet, e que en tan só nun mes acadou máis de mil descargas.

O asunto do que trataba o vídeo era tan vello como o mundo: a loita polo poder. Os protagonistas desta historia tan shakesperiano/compostelá eran Encarna Otero, soberbiamente caracterizada, e o alcalde Bugallo, co telón de fondo do derrubamento dun local okupado coñecido como Casa Encantada.

Perdín aquel vídeo e intentei ben veces descargalo, pero sen éxito. Estes días volvino intentar e atopeino, así que lle fixen uns axustes de urxencia e subino ao Vimeo, que non quixera que se volvese perder. A calidade do visionado non é boa [e que lle imos facer?], pero o traballo de Berrobambán segue a parecerme tan espléndido coma hai dez anos.

Para ver o vídeo, preme na foto.

porquiño porque si

bebe tranquilo, que este é viño da casa e non che ha facer mal  :: e come chourizos, home, que o quiniño fartouse de comer verdura un ano enteiro  :: se viras de que carniña tan escollida os fixemos… :: pero, iso si, hai que pasar moitos traballiños, que as cousas non veñen sen traballar

parrafeos

Versión I (de miña nai):

-Bos días.

-Estou escollendo uns vimbios.

-Parece que vai cambiar o tempo…

-Son pra un cesto.

Versión II (oída dos beizos dunha señora da Estrada, cociñeira ela):

-Bos días.

-Ando a apañar uns figos.

-Como andades pola casa?

-Están todos podres.

en cachóns sempre houbo néboa

Podería comezar dicindo que o río é unha pantasma que se agacha na néboa, que é unha cousa que soa así como poética, pero non estou seguro de que as cousas funcionen dese xeito. O certo é que vou en coche e que, desde a carretera, sigo o perfil difuso dun río, as trazas do grande río que a néboa vai ocultando e desvelando ao mesmo tempo. O meu guía lamenta que a néboa non nos permita ver a paisaxe e eu dígolle que non importa. E claro que non me importa: sempre me fascinou a caprichosa coreografía dos días de néboa [eu, que tantos días deses tiven de pequeno naquel Cachóns bañado por dous ríos e un regueiro].

Chegamos á aldea onde todo comezou e aparcamos ao pé do cruceiro. Cruzamos algúns saúdos cos veciños e recollemos os patróns, que agardaban con disciplina a chegada do fillo. Son xente afable, acolledora, faladora. Lémbranme moito a meus pais polo seu modo de vida e pola maneira que teñen de xestionar a comunicación entre eles, sempre desde a distancia, sempre sen mostras de afecto, a pesar de que non é difícil percibir o cariño que sinten un polo outro.

Imos con eles facer os deberes e volvemos cargados de bolsas do supermercado. O fillo vai distribuíndo todas as mercancías mentres eu quedo co pai. Toma asento con dificultade, mira cara a ventá, xira amodiño cara min e dime que o fillo non é malo, non, que sempre está pendente de nós para todo, temos moita sorte con el.

Hai emoción na súa voz e nos seus ollos, pero leva case oitenta anos conténdoa.

falando enténdese a xente

-Creo que sempre é mellor falar as cousas con calma, chegar a acordos…

-Por suposto que si. Eu estou sempre polo diálogo, pero cando me atraveso collo un coitelo e abro a un home pola metade…

san valentín

Nas vésperas da festa dos vellos caeron na conta de que lles fallaban algúns recursos. Cómpre aclarar que a festa da que falo non era unha macro-concentración desas que se estilan para a terceira idade, con buses, carpa, carne ao caldeiro e café con gotas. Esta era unha festa de San Valentín.

Chamáronme para que lles axudase a saír do paso. Falamos. Querían un aparello para facer un karaoke e poñer algo de música. Botei contas e díxenlles que miraría de conseguirlles unha mesa de mezclas, un par de micros, unhas caixas, un portátil cun programa de karaoke e uns emepetrés de Manolo Escobar e cousas dese estilo.

Chegou o sábado pola tarde. Carrexamos o material e instalámolo. Dispuxen a mesa, as caixas, os micros e o portátil. Engadín un canón para proxectar as letras das cancións contra unha das paredes. Como levaba tamén unha cámara de vídeo, conecteina ao sistema para proxectar algunhas imaxes da xente. Ao remate da instalación, e xuntando unhas cousas con outras, montouse alí un bo tinglado de aparellos e cables.

Empezou a festa cunhas lambetadas, devoradas pola concurrencia a unha velocidade de vértigo. Puxen o karaoke, pero non se animaron moito. A maioría miraba e aplaudía con disciplina e escaso entusiasmo. Pasamos á música e aí me tedes diante do ordenador, pinchando os emepetrés e proxectando algunhas imaxes procedentes da cámara.

Apareceron as autoridades e houbo discursos, apretóns de mans, bicos e baile. E máis baile. E máis bicos. E novos apretóns de mans. Cando a festa estaba para rematar, achegouse a min unha das organizadoras para darme as grazas. Ría a escachar.

-Sabes que me acaba de dicir unha señora? Como manexas tantos aparellos e tantos cables e ve que tecleas no portátil, veu cabo miña e dixo: Para o ano que vén tedes que contratar outra vez a ese conxunto.